Font tiếng Việt #2 – tìm hiểu font Unicode và font Vni

Unicode và Vni là hai chuẩn mã thông dụng trong font chữ tiếng Việt. Đôi khi bạn sẽ thắc mắc vì sao Unicode tối ưu hơn, vì sao font Vni lại nhiều hơn font Unicode, vì sao bị lỗi dấu và muốn tránh lỗi dấu font thì phải làm như thế nào. Tất cả sẽ được giải đáp ngay thôi.

Bộ gõ là một phần mềm trung gian giữa bàn phím và màn hình hiển thị. Bộ gõ nhận diện các ký tự nhập vào từ bàn phím và dò theo bảng mã đang chọn để lấy ra ký tự phù hợp với từng ngôn ngữ.

Đối với tiếng Việt Nam thì có 2 bảng mã thông dụng nhất là Vni và Unicode. Vni được sử dụng rất phổ biến ở những năm 2000, tuy nhiên hiện nay Unicode đã trở thành bảng mã tiêu chuẩn. Nhằm hạn chế tối đa việc văn bản bị lỗi font chữ khi gửi đi máy tính khác.

Kiểu gõ tiếng Việt

Có nhiều cách gõ dấu thanh trên máy tính khác nhau, trong đó ba kiểu phổ biến nhất là VIQR, VNI và TELEX. Các kiểu gõ khác nhau đều cho ra các mã ký tự giống nhau. Vì thế việc lỗi font chữ chắc chắn không thể do kiểu gõ.

Kiểu	Dấu Sắc	Dấu Huyền	Dấu Hỏi	Dấu Ngã	Dấu Nặng	Dấu Mũ	Chữ Ư	Dấu Ă	Chữ đ
VIQR	‘	`	?	~	.	^	*	(	dd
VNI	1	2	3	4	5	6	7	8	9
TELEX	s	f	r	x	j	aa	uw và [	aw	dd

Bảng mã tiếng Việt

Các bảng mã tiếng Việt thông dụng

Dưới đây là các bảng mã thông dụng (không phải tất cả).

Bộ gõ font	Bảng mã	Font thông dụng
VNI	VNI Windows	VNI-Times
Vietware_X (2 byte)	Vietware	VNtimes new roman
Vietware_F (1 byte)	Vietware	SVNtimes new roman
TCVN3	TCVN3	.VnTime
Unicode	Unicode	Times New Roman, Arial

Ở đây mình chỉ đề cập đến 2 bảng mã thông dụng nhất là Vni và Unicode thôi nhé. Vì các bãng mã kia đã quá lỗi thời và không thấy ai sử dụng nữa.

Tại sao lại sinh ra nhiều bảng mã như thế

Phóng đoán là mỗi người đều muốn phát triển sản phẩm riêng của mình, vì ai cũng cho rằng sản phẩm của mình ưu việt hơn, xịn hơn. Nên cứ thế phát triển cho đến ngày khắp nơi gặp tình trạng lỗi font. Đó là thời điểm giang sơn thống gần nhất, bảng mã Unicode được đưa làm bảng mã tiêu chuẩn cho tiếng Việt trên máy tính.

Unicode & Vni

Đây là 2 bộ mã phổ biến nhất tính đến thời điểm hiện tại.

Điểm khác biệt lớn nhất của 2 bộ mã này là cách thức lưu trữ ký tự. Ở bộ mã Unicode quy định mỗi chữ cái có dấu là 1 ký tự thì Vni lại quy định chữ có dấu là 2 ký tự kết hợp. (các phụ âm ở tất cả các bảng mã đều giống nhau).

Vni chỉ cần vẽ thêm khoảng 18 ký tự, còn Unicode thì sẽ cần tới 72 ký tự.

Thoạt đầu Vni có vẻ chiếm ưu thế hơn vì bộ font nhìn có vẻ rất tối ưu. Với số lượng ký tự vẽ thêm ít như vậy thì việc Việt hóa font chữ theo chuẩn Vni sẽ nhanh gấp nhiều lần so với Unicode. Thêm nữa là dung lượng của bộ font Vni cũng sẽ giảm đi một chút.

Và thế là font Vni việt hóa luôn đông áp đảo anh chàng Unicode.

Nhưng! Nhưng tại Sao? Tại sao Unicode lại dần chiếm ưu thế hơn ?

Theo sự phát triển của khoa học kỹ thuật thì việc nhẹ hơn vài kb không còn là một thế mạnh nữa, thay vào đó là các yếu tốt mới xuất hiện đưa Unicode lên chiếm ưu thế.

1. Vni hay bị lỗi lệch dấu tiếng Việt. Unicode thì không, nhờ dấu và chữ nằm trên 1 mã ký tự.
   
2. Unicode giúp cho việc thiêt kế font chữ được chủ động hơn, có thể căn chỉnh dấu trên mỗi ký tự. Điều này cũng là nhờ dấu và chữ nằm trên 1 mã ký tự.
3. Phổ biến rộng rãi, được nhiều quốc gia lấy làm font tiêu chuẩn.

Kết luận

Hiện tại thì Unicode gần như đã phủ sóng toàn thế giới, và font Unicode hỗ trợ tiếng Việt cũng ngày một nhiều lên.

Tuy nhiên vì Việt Hóa font Vni nhanh hơn nhiều lần so với Unicode nên số lượng font chữ được việt hóa theo bảng mã Vni là không nhỏ. Oái ăm là kho font tiếng Việt bảng mã Vni này lại có rất nhiều Font đẹp. Điều đó giúp font Vni tồn tại cho đến ngày nay. Mình nghĩ có lẽ còn rất lâu lâu lâu người ta mới bỏ hẳn Vni.

Có tin tin vui cho các bạn đây, bạn hoàn toàn có thể tự Việt hóa font chữ yêu thích … mà không cần xin xỏ nhờ vả ai hết. Quá trình chỉ tốn khoảng 30 phút – 2 giờ tùy vào thao tác nhanh chậm của bạn.

Source: https://toihocdohoa.com/blog/font-tieng-viet-2-tim-hieu-font-unicode-va-font-vni/